Bron gemeente Haarlem: Marcella weet wat armoede is. Ze weet ook hoe het is om schulden te hebben. Daar bracht ze op eigen kracht verandering in. Nu heeft ze haar leven weer op orde en helpt ze de gemeente als ervaringsdeskundige.
Tekst: Els Meijer Foto: Jurriaan Hoefsmit
Marcella’s zoon was een jaar oud toen ze op straat kwamen te staan. Ze verbleven geruime tijd in een sociaal pension. Alles regelde Marcella zelf: de opvang, een uitkering. Op de automatische piloot, want ze was fysiek en mentaal nog lang niet hersteld van wat haar allemaal was overkomen. Haar ouders woonden te klein om Marcella en haar zoon te kunnen opvangen, maar elke dag stond er een warme maaltijd voor hen klaar.
Postorderbedrijven
Het waren geen gemakkelijke jaren. Ook niet toen Marcella en haar zoon later wel een eigen huis hadden, vierhoog in Haarlem Oost. De kleine was veel ziek. Marcella’s geld ging op aan speciale voeding, omdat hij allergisch was voor lactose. “Omdat mijn ouders af en toe financieel bijsprongen, redde ik het net”, vertelt ze. “Het ging een paar jaar later mis toen ik bij postorderbedrijven speciale kleding voor mijn zoon ging kopen. Bij gewone winkels kon ik niet terecht, omdat hij grote maten draagt. Er ontstonden betalingsachterstanden. Die schulden liepen verder op doordat ik veel kosten maakte om mijn zoon naar een speciale school te kunnen brengen. Dat hij autisme heeft, wisten we toen nog niet. Dus we konden ook geen aanspraak maken op voorzieningen, zoals speciaal vervoer. Uiteindelijk bedroeg mijn schuld € 9000. Dat vond ik verschrikkelijk. Je ziet de schuld groeien, maar je kunt niet anders omdat je je zoon de best mogelijke zorg wilt geven. Intussen word je opgejaagd door deurwaarders en incassobureaus. Op een gegeven moment zie je geen uitweg meer.”
Schulddienstverlening
Het was voor Marcella een grote stap om hulp te vragen bij haar schulden. Marcella: “Ik schaamde me voor mijn geldproblemen. Die wilde ik liever zelf oplossen dan dat ik hiervoor de hulp van de gemeente inschakelde. Maar ik realiseerde me ook dat het wel moest. Mijn zoon zou nog zo veel dure zorg nodig hebben. Die kon ik hem alleen geven als ik mijn schulden achter me kon laten.” Dat lukte. Haar klantmanager sloot betalingsregelingen af met de postorderbedrijven en andere schuldeisers. Omdat hij zag dat Marcella prima in staat was om zelf haar geldzaken te regelen, mocht ze dit zelf blijven doen. Geld voor een extraatje, zoals een avondje uit met vriendinnen? Alleen als alle rekeningen betaald zijn. Volgens dit principe leeft Marcella nog altijd.
“Op mijn 51ste, wie had dat gedacht?”
Ervaringsdeskundige
Marcella was inmiddels aardig thuis in allerlei problematiek. Omdat ze door opgelopen letsel niet kon werken, ging ze anderen helpen die het moeilijk hadden. Ook was ze 3 jaar voorzitter van de wijkraad in een van de kwetsbare wijken van Haarlem. Met dit alles heeft ze haar netwerk flink vergroot, tot aan de gemeentepolitiek aan toe.
Op aanraden van een bevriende opbouwwerker ging Marcella via de gemeente de opleiding Ervaringsdeskundigen in armoede en sociale uitsluiting doen. “Op mijn 51ste, wie had dat gedacht? Ik heb stage gelopen bij de gemeente Haarlem, en daar werk ik nu als adviseur klantgerichtheid. Alle dichte deuren waar ik tegenaan liep toen ik hulp zocht voor mijn zoon, breng ik onder de aandacht bij collega’s die hiervoor het beleid maken. Omdat ik weet wat armoede is en veel mensen ken in die situatie, weet ik ook hoe belangrijk het is dat voorzieningen voor hen toegankelijk zijn. Als je je schaamt voor je probleem, is de drempel om hulp te vragen groot. Dan helpt het als duidelijk is welke hulp er is en hoe je hiervoor in aanmerking komt. Daar blijf ik mijn best voor doen.”
Hoe vroeger hoe beter
Voor schulden geldt: hoe vroeger je ze signaleert, hoe beter. Daarom is nu een project gestart om mensen met betalingsachterstanden in beeld te krijgen die nog niet bekend zijn bij de gemeente. En die misschien ook niet weten dat ze hulp kunnen krijgen. Bij problematische schulden gaat het niet over een keertje te laat betalen, maar over betalingsachterstanden die snel oplopen, en bij meerdere partijen tegelijk.
De kracht van het project Vroegsignalering is dat verschillende partijen waar de achterstanden ontstaan de krachten bundelen. Op deze manier kunnen problematische schulden worden voorkomen. Denk aan betalingsachterstanden op vaste lasten zoals huur, energie, zorgverzekering en water. Dit blijken de meest gebruikte voorspellers te zijn voor Vroegsignalering.
Vanaf januari 2021 wordt Vroegsignalering een taak van de gemeente. Vooruitlopend op deze verandering ontwikkelen we in 2020 in Haarlem een aanpak voor Vroegsignalering.
Op 4 maart 2020 ondertekenen gemeente Haarlem en gemeente Zandvoort, de corporaties, zorgverzekeraars en waterleidingbedrijf PWN een convenant Vroegsignalering.
