In een zomer waarin we het zonder sport moeten doen komt Nieuws.nl met een serie over bijzondere, bizarre en komische gebeurtenissen, zowel binnen als buiten de sportarena, gedurende de vroege geschiedenis van de Olympische Spelen. Iedere 2 dagen een nieuw verhaal, met vandaag: Onderwater zwemmen bij de Olympische Spelen in Parijs van 1900: Een bijzondere eenmalige discipline onder het motto ‘Hou je adem in en stik niet’
(tekst: Wim Meijer)
Er is een tijd geweest (en ook nu is dat nog steeds niet uitgesloten) dat je erop kon wachten dat er een aantal deelnemers aan de Spelen verdween uit het Olympisch Dorp om vervolgens binnen de ambassade van het organiserende land weer met ’t hoofd boven water te komen. Het betrof sporters, die niet zo blij waren met de situatie in hun thuisland en daarom bij hun gastheren onderdoken in de hoop asiel te krijgen.
Weinig spektakel voor publiek
Dat létterlijk ‘onderduiken’ ook officieel onderdeel is geweest bij de Spelen in 1900 in Parijs is minder bekend. Het betrof het onderdeel ‘onderwater zwemmen’. Alleen van dat ‘zwemmen’ was niemand getuige. Want in 1900 had je nog geen mooie zwembaden met helder water en een blauwe bodem, waardoor de toeschouwers konden zien waar de zwemmers bleven. Het enige wat men zag was een duik, een plons, een hele tijd niets, gevolgd door de climax in de vorm van een naar adem snakkend en proestend hoofd. Al met al niet echt een publiekstrekker van de grootste orde.
Slokje Seinewater
Daarbij kun je je afvragen of het voor de deelnemers zelf wel zo leuk was. Ook zij konden niets zien, en daarbij was het idee ‘per abuis een slokje water binnen te krijgen’ al helemaal een schrikscenario. De wedstrijd werd namelijk gehouden in de Seine, waar anno 1900 nog niet echt milieuregels op van toepassing waren. En met miljoenen Parijsenaars, die deze rivier maar al te vaak zagen als het meest doelmatige middel om huisvuil te verwerken, kon een slokje Seinewater nauwelijks worden ervaren als smakelijk levenselixer. Mogelijk is dat de reden geweest waarom deze competitie slechts 14 deelnemers telde, te weten 11 Fransen, een Duitser, een Oostenrijker en een Deen.
Rechte lijn
Bij de wedstrijd ging het om twee dingen: het aantal afgelegde meters (2 punten per meter) en het aantal seconden dat men onder water bleef (1 punt per seconde). Het was de Fransman Charles Devendeville die de overwinning pakte met een afstand van 60 meter in 1 minuut en 8 seconden. De tweede plaats was voor zijn landgenoot André Six, die eveneens 60 meter zwom, echter 3 seconden eerder het koppie boven water stak. Het meest onfortuinlijk was de Deense deelnemer Peder Lykkeberg. Hij bleef maar liefst anderhalve minuut onder water maar bleek geobsedeerd door de Olympische ringen en had alleen maar rondjes gezwommen. Zijn afstand (in een rechte lijn) bleef dan ook steken op 28,5 meter, nog altijd voldoende voor de bronzen medaille (ook rond!)
Gesneuveld
Hoewel het een bekend verschijnsel is dat stervende vissen ook vaak in rondjes zwemmen, ging dat voor Peder Lykkeberg niet op. Hij overleefde zijn opponenten uit Parijs ruimschoots.Zowel Charles Devendeville als André Six sneuvelden in 1914 in Reims tijdens het begin van de Eerste Wereldoorlog als soldaat van het 1e regiment Infanterie uit Cambrai. Lykkeberg overleed 30 jaar later,op 23 december 1944.
Wereldrecord
Of het nu lag aan de Seine, of dat evolutie een rol heeft gespeeld en de mens in ruim 100 jaar grotere longen heeft gekregen, moeten we in het midden laten. In ieder geval ligt het wereldrecord ‘onderwaterzwemmen’ in open water nu op 160 meter. Dat is exact 100 meter meer dan bij de Spelen in 1900. Deze afstand werd gezwommen door de Russische zwemmer Alexey Molchanov op 24 maart 2012. ‘Duiken’ we het zwembad in dan blijkt ’t nog een stukje verder te kunnen, want de Poolse zwemmer Mateusz Malina presteerde het in 2014 om in een zwembad in het Tsjechische Brno een afstand van 226 meter te zwemmen op één ademtocht. Een indrukwekkend staaltje, wat echter nooit tot een Olympische medaille zal leiden, want na 1900 heeft het ‘onderwaterzwemmen’ nooit meer op het Olympische programma gestaan.
