Leven als een kanonskogel

Het Verhaal van de Dag neemt je vandaag 45 jaar mee terug in de tijd, naar 20 oktober 1975, de dag waarop de Italiaanse circusartiest Hugo Zacchini overleed Zijn meest spectaculaire act: de rol van menselijke kanonskogel. Een riskante job, want 30 van de 50 collega-kanonskogels uit zijn tijd misten bij de landing het vangnet, en moesten hun stunt met de dood bekopen.

(tekst: Wim Meijer)

Risico van het vak
Dat ieder beroep risico’s met zich meebrengt zal duidelijk zijn. Je kunt nu eenmaal niet allemaal boekhouder worden. En zelfs dan kun je geëlektrocuteerd worden bij het aanzetten van de computer of een hartinfarct krijgen door pure opwinding over een onverklaarbaar kasverschil. Maar ja, er zijn natuurlijk ook beroepen waarbij je wel erg bewust aan het lonken bent naar Magere Hein.

Je kunt zonder overdrijven stellen dat het beroep van ‘menselijk kanonskogel’ zo’n beroep is. Er moet toch echt wel iets misgegaan zijn in je jeugd als je ervoor kiest om in de loop van een kanon te kruipen, en je vervolgens met een snelheid van meer dan 100 kilometer per uur weg te laten schieten om circa 60 meter verderop (‘meestal’ in een vangnet) weer neer te komen. Daarmee doe je bijna een onredelijk beroep op alertheid van je beschermengeltje.

Een alert beschermengeltje: Dat is iets wat Hugo Zacchini zeker moet hebben gehad, anders zou het onmogelijk zijn geweest om als ‘Human Cannonball’ op 77-jarige leeftijd een natuurlijke dood te sterven.

De Zacchini’s
Hugo Zacchini was een van de eerste mensen die zich bij wijze van circusact met een kanon liet wegschieten. Drijvende kracht achter de act was zijn vader, Ildebrando Zacchini, die in 1922 samen met zijn twee zoons een kanon had uitgevonden die werkte op basis van samengeperste lucht. Het vormde een perfecte aanvulling op de vele trapezeacts die de Zacchini-familie al generaties lang uitvoerden.

Dubbelloops menselijk kanon met de twee Zacchii-broertjes

Zazel
Overigens was de ‘human cannonball’ op zich geen echte wereldprimeur. Die dateert namelijk al van 1877, toen de 14-jarige Rossa Mailda Richter, artiestennaam ‘Zazel’, zich in het Royal Aquarium in Londen liet wegschieten door een kanon dat was uitgevonden door de beroemde Canadese stuntman William Leonard Hunt (The Great Farini). Daarna trad ze met diezelfde act op in het P.T.Barnum Circus tot het moment waarop ze bij de landing naast het vangnet terecht kwam en haar rug brak.

14 jaar oude Rosa Maria Richter ‘Zazel’, de eerste vrouwelijke kanonskogel ter wereld in het Royal Aquarium in London (foto: Wikipedia)

Nieuwe techniek
Hoe het komt dat veel ‘menselijke kanonskogels’ door ongevallen om het leven kwamen (volgens de Engelse historicus AH Coxe 30 van de 50) terwijl de familie Zacchini, afgezien van wat botbreuken, decennia lang ongeschonden hun act konden uitvoeren kan niet uitsluitend met geluk te maken hebben gehad. Wellicht dat het verschil in techniek van het kanon een rol speelde. Het nieuwe kanon van de Zacchini’s werkte met samengeperste lucht, terwijl vóór 1922 er steeds gebruik gemaakt werd van een soort van katapult, waarmee de ‘menselijke kanonskogel’ werd weggeschoten. Waarschijnlijk konden de Zacchini’s met hun techniek het proces beter controleren.

Ringling, Barnum & Bailey
De eerste keer dat Hugo Zacchini zich liet wegschieten met het nieuwe kanon was gedurende een voorstelling van in de Egyptische hoofdstad Caïro. De echte doorbraak kwam echter in 1928 toen John Ringling North getuige was van een optreden van Hugo Zacchini in Kopenhagen. Hij was zo onder de indruk dat hij Zacchini onmiddellijk contracteerde voor het ‘Ringling Bros. and Barnum & Bailey Circus’, waar Hugo gedurende 10 jaar een van de grote publiekstrekkers was.

De truck met kanon van de Zacchinis waarmee ze in 1929 optraden in het ‘Ringling Bros. and Barnum & Bailey Circus’ (foto: Wikipedia)

Recente ongevallen
Inmiddels zijn er 143 jaar verstreken nadat voor de eerste keer een mens als kanonskogel werd weggeschoten, maar om nu te zeggen dat de stunt echt veilig is geworden gaat toch wat ver. Weliswaar gebeuren er nog maar sporadisch ongelukken, maar een kantoorbaan is toch nog altijd veiliger. Dat bleek op 8 juni 1987. Op die dag ging het helemaal fout toen Elvin Bale, tijdens een voorstelling van het Barnum & Bailey Circus, te ver werd weggeschoten en achter het vangnet terechtkwam. Daarbij raakte hij verlamd aan beide benen.

En dat het nòg erger kan bleek in 2011. In het Engelse Kent waren ruim 2000 toeschouwers er getuige van hoe stuntman Scott May door een kanon werd weggeschoten tot een hoogte van ruim 40 meter. Terwijl hij naar beneden viel zakte het vangnet in elkaar, waardoor de onfortuinlijke stuntman een dodelijke val op zijn hoofd maakte.

Wereldrecord
Ondanks de aantoonbare grote risico’s blijven er toch altijd weer nieuwe ‘daredevils’ opstaan die de verleiding niet kunnen weerstaan om in de loop van een kanon te gaan zitten met als doel: eeuwige roem door het breken van het wereldrecord. Op dit moment staat het wereldrecord, opgenomen in het Guinness Record Book, op naam van David Smith jr. die op 10 maart 2011 in Milaan werd weggeschoten met een snelheid van ruim 120 km/h en een afstand overbrugde van 59 meter en 5 centimeter.

Schilderkunst
Wat Hugo Zacchini betreft, hij deed het in zijn latere jaren wat rustiger aan een gaf zich helemaal over aan de ‘veilige’ schilderkunst, was bevriend met Pablo Picasso en Salvador Dalí en studeerde aan de kunstacademie van Rome en haalde een ‘Masters in Art degree’ aan de Jamestown Academy in New York.

Aanmelden nieuwsbrief
Cookieinstellingen