College presenteert Programmabegroting 2025-2029 ‘Met realisme door met Actie!’

HAARLEM - De Programmabegroting 2025-2029 laat opnieuw een positief financieel beeld zien. Na de Kadernota 2025 met daarin veel beleidsvoorstellen, volgt nu een beleidsarme begroting.

Bij de behandeling van de Kadernota is de noodzaak onderkend om kritisch naar de inkomsten en uitgaven te kijken. De opgebouwde reserves kunnen in de eerstkomende jaren een bijdrage leveren aan het financieel gezond en in balans houden van de stad. Op deze manier kunnen we toenemende kosten en de negatieve effecten van het zogenoemde ravijnjaar opvangen. We houden de noodzakelijke investeringen realistisch in de groeiende stad. Het college is trots op de ingezette koers van het coalitieakkoord Actie!

Het structureel begrotingssaldo bedraagt na autonome ontwikkelingen en inclusief aanvullende voorstellen in 2025 afgerond € 14,5 miljoen positief, in 2026 € 0,7 miljoen negatief, in 2027 € 3 miljoen positief, in 2028 € 3 miljoen negatief en in 2029 € 8,2 miljoen negatief.

Haarlem heeft gelukkig een grote financiële reserve, die aan het einde 2025 ongeveer € 100 miljoen euro groot is. Het is aanlokkelijk om dit geld incidenteel in te zetten voor beleidsmatige ambities. Het college stelt echter voor om de reserve op een meer structurele manier in te zetten, namelijk voor het opvangen van tekorten die we aan zien komen en zo de financiële positie van de stad in balans te houden. Door het surplus in de Algemene reserve te gebruiken om de structurele negatieve begrotingsaldi in 2026 en 2028 te compenseren is in voorliggende Programmabegroting 2025 - 2029 sprake van een structureel sluitende meerjarenbegroting. Op deze manier kunnen we de onzekerheid over de rijksbijdrage aan de gemeente ondervangen en ook de bedragen die bij de WMO en Jeugd nodig zijn. Daarnaast biedt deze aanpak de tijd en gelegenheid om ons voor te bereiden op bezuinigingen die in 2029 worden voorzien.

Het college legt de raad in deze programmabegroting slechts enkele wijzigingen voor, waaronder structureel aanpakken van rattenoverlast, een structureel bedrag voor vervangingsuitgaven voor cultuurpodia en een bijdrage om het Preventief Interventie Traject (PIT) te kunnen voortzetten. PIT is een jeugdhulpprogramma voor kinderen met (ernstige) gedragsproblemen in de basisschoolleeftijd die veel effectiever is dan hulp op latere leeftijd.

De omvang van de investeringen in de stad zal groeien om de opgaven en ambities van de stad te kunnen realiseren. Dit geldt voor investeringen in de openbare ruimte, infrastructuur en voor sociaal-maatschappelijke investeringen. Er is gekeken naar het realisme van de planningen en er is een andere verdeling van de investeringen in de tijd gemaakt. Het totaal aan geraamde investeringen in 2024 is daarmee gedaald van € 111 miljoen in de Kadernota 2025 naar € 91 miljoen in de programmabegroting. Het Investeringsplan (IP) groeit de komende jaren naar verwachting stabiel naar een niveau van rond de € 180 miljoen. Dat vraagt extra inzet van de organisatie.

De lokale lasten voor inwoners bestaan uit de OZB, de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. Voor huurwoningen geldt alleen de hoogte van de afvalstoffenheffing. De lokale lastendruk voor meerpersoonshuishoudens stijgt in 2025 met gemiddeld met € 57, een stijging van afgerond 5%.

In deze programmabegroting blikt het college halverwege de bestuursperiode terug en constateert dat in de eerste jaren al veel acties uit het coalitieakkoord zijn gerealiseerd en in gang gezet. Er worden in gestaag tempo woningen gebouwd en er zijn maatregelen genomen om de nieuwbouw aan te jagen. De stad wordt voor veel inwoners en ondernemers socialer en leefbaarder en Haarlem wordt zichtbaar groener. Weerbarstige issues waren er ook, zoals het complexe dossier van de Jeugdzorg, de krappe arbeidsmarkt en het parkeervraagstuk waar het beleid schuurde met verwachtingen van inwoners. Dat vraagt om bijsturen en flexibiliteit. Onvoorzien was de inzet voor opvang van Oekraïners wat met inzet tot nu toe is gelukt. Al met al heeft het akkoord ‘Actie! Aan de slag voor een sociale, groene en leefbare stad’ tot resultaat geleid. Een koers die het college graag met vertrouwen voortzet.