HAARLEM – Teylers Museum en Doopsgezind Haarlem zijn historisch aan elkaar verbonden in de persoon van Pieter Teyler van der Hulst. Op donderdag 7 juli bracht Marc de Beyer, sinds januari directeur van Teylers Museum, een bezoek aan de doopsgezinde kerk in Haarlem. Daarbij kreeg hij, ter gelegenheid van de opening van Pieter Teylers Huis en ter bevestiging van de historische verbintenis tussen Museum en kerk, een originele 17e-eeuwse ‘Martelaersspiegel’ cadeau.
De zeer welgestelde Pieter Teyler van der Hulst (1702-1778) was lid van de doopsgezinde gemeente in de Peuzelaarsteeg; hij was er diaken en deed diverse geldschenkingen ten behoeve van kerkopbouw en armenzorg. Ook was hij regent van het doopsgezinde weeshuis en het doopsgezinde Zuiderhofje. Pieter Teyler liet in zijn testament vastleggen dat zijn nalatenschap onder meer ten goede moest komen aan bevordering van de wetenschapsbeoefening en noemde daarbij nadrukkelijk ook de godsdienst.
Wereldberoemd
Met de schenking van de Martelaersspiegel wordt een hiaat in de historische boekencollectie van het museum opgevuld. De enorme collectie is weliswaar wereldberoemd om zijn prachtige 18e- en 19eeeeuwse natuurhistorische werken, maar bevat ook een flink aantal theologische boeken. Daar is nu dus een originele Martelaersspiegel van Tieleman van Braght aan toegevoegd, waarin de verhalen zijn opgetekend van mannen en vrouwen die werden omgebracht omwille van hun overtuiging. De volledige titel van het boek luidt “Het bloedig toneel, of Martelaersspiegel der Doops-Gesinde of Weerloose Christenen, die om ’t getuygenis van Jesus haren (hun) Salighmaker geleden hebben ende gedood zijn van Christi tijd af tot desen tijd toe”.
Er zijn in de loop der eeuwen minstens 50 verschillende edities verschenen. Dit exemplaar is een tweede druk, gedrukt in Amsterdam in 1685 en is voorzien van illustraties van Jan Luyken (1649-1712). Het bestaat uit twee delen in perkamenten boekbanden met goudstempeling. Namens Doopsgezind Haarlem overhandigde predikant Alex Noord het boek aan Marc de Beyer.
