Lyceum Sancta Maria viert Pi-dag met Pi-lezing: Toeval, wijsgerig en wiskundig benaderd

07 mrt 2023, 17:04 Nieuws
pilezing toeval
Aangeleverd

HAARLEM – 14 maart is het Pi-dag. Wanneer je deze datum op Amerikaanse wijze noteert is het 3/14 en dat zijn de driecijfers benadering van het getal ‘Pi’. Lyceum Sancta Maria organiseert op Pi-dag wederom een Pi-lezing over een wiskundig onderwerp. Dit jaar wordt Pi-lezing met de titel ‘Toeval, wijsgerig en wiskundig benaderd’ gegeven door oud-wiskundedocent Erik Heijerman.

Iedereen kent wel sterke voorbeelden van toeval in zijn leven. Een ongeluk, een ziekte die je overvalt, een onverwachte ontmoeting, het winnen van een loterij. Is de decimale ontwikkeling van het getal pi (π) ook een voorbeeld van toeval? En is er bij de genoemde voorbeelden sprake van écht toeval, bestaat toeval eigenlijk wel? ‘God dobbelt niet’, zei Einstein (geboren op 14 maart!), die in een deterministisch universum geloofde.

Het hangt er natuurlijk maar vanaf wat je onder ‘toeval’ verstaat. Het uiteenrafelen van de verschillende betekenissen van dat begrip is het handwerk van de filosoof, en in deze lezing zal Erik Heijerman een poging doen enigszins helder te formuleren wat we onder toeval verstaan.

In zijn verhaal zal tussendoor ook aandacht worden besteed aan de wiskundige benadering van het toeval. Hoe kleiner de kans dat een gebeurtenis zich voordoet, hoe onwaarschijnlijker die gebeurtenis is, en hoe ‘toevalliger’ het is als die toch plaats vindt. Er worden daarom enkele sprekende voorbeelden aandragen uit de kansrekening en de statistiek, vakken die beschouwd kunnen worden als boeiende pogingen om greep te krijgen op het toeval.

3,14159 26535 89793 23846 26433 83279 50288 41971 69399 37510 …..

Erik Heijerman studeerde wiskunde en filosofie aan de Universiteit Utrecht, en klavecimbel aan het Brabants Conservatorium. Hij werkte vele jaren als stafmedewerker bij de Internationale School voor Wijsbegeerte in Leusden. Erik was van 2016-2022 leraar wiskunde aan het Lyceum Sancta Maria, waar hij de Pi-lezing op 14 maart vanaf 19.30 uur gaat verzorgen. De Pi-lezing is gratis en openbaar toegankelijk voor alle wiskundeliefhebbers.