Damherten in Waterleidingduinen luidruchtig op liefdespad, alleen… waar zijn de hindes?

KENNEMERLAND - Het is ‘rumble in de jungle’, ofwel grote drukte in de Amsterdamse Waterleidingduinen (AWD). Die drukte heeft alles te maken met de bronst, wat inhoudt dat de damherten weer op  liefdespad zijn. Overal in het uitgestrekte duingebied is het burlen van de damhertenbokken en het gekletter van geweien te horen. Alles bij elkaar een indrukwekkend spektakel waarvoor ieder jaar veel bezoekers, veelal gewapend met film- en fotoapparatuur, naar het duingebied komen.

De bronst mag dan een jaarlijks terugkerend fenomeen zijn, toch lijkt er in vergelijking met voorgaande jaren wel iets veranderd. Zag je voorheen de hertenbokken de strijd met elkaar aanbinden om de gunsten van de dames, vaak verenigd in hele roedels, nu zijn de dames ver te zoeken.

Overal in de duinen zie je de hertenbokken burlend rondlopen, indruk maken op elkaar, alleen lijkt het paringsfeest veranderd in een soort hengstenbal. Oorzaak: de ‘dames damherten’ zijn schaars geworden. En dat heeft alles te maken met de jacht die al sinds 2016 in het duingebied tussen Zandvoort, Vogelenzang en Noordwijk plaatsvindt, en die zich vooral richt op hindes, omdat dat nu eenmaal het meeste effect heeft op de populatie.

In de ‘hoogtijdagen’, zo’n kleine 10 jaar geleden, bestond de populatie in de AWD uit ruim 4000 damherten. Het gevolg was dat de duinen daar zwaar onder te lijden hadden. Damherten zijn namelijk overenthousiaste grazers die moeiteloos 1,5 kilo voedsel per dag verorberen, variërend van planten, struiken, boombladeren, eikels, kastanjes en paddenstoelen, tot, bij gebrek aan groen blad in de winter, de bast van uiteenlopende bomen.

Het heeft ertoe geleid dat besloten is tot heet terugbrengen van het aantal damherten in de Waterleidingduinen door middel van afschot. Sinds men daarmee is begonnen zou het aantal afgeschoten damherten al rond de 17.000 liggen. Op dit moment ligt het aantal herten dat nog in het gebied rondloopt op zo’n 1200. Nog altijd dus 400 te veel, waarbij de hindes nu nadrukkelijk in de minderheid zijn.

Een gevolg van het nog te grote aantal damherten in de AWD is het feit dat de natuurbrug ‘de Zandpoort’ elf jaar na de officiële en feestelijk ‘opening’ nog altijd gesloten is. Maar liefst 32 miljoen euro werden uitgegeven om met drie natuurbruggen één groot aaneengesloten natuurgebied te realiseren, waarbij de Zandpoort goed was voor 8 miljoen euro. Dankzij die bruggen zou het leefgebied van de dieren (waaronder de damherten) aanzienlijk worden vergroot. De slogan waarmee de brug werd geopend luidde dan ook "Natuurbrug Zandpoort: ruim baan voor plant en dier'.  Alleen, nu 11 jaar later, staan er nog altijd hekken op de natuurbrug die de damherten ervan moeten weerhouden om de (nog) wijdere wereld in te stappen. 

Reden dat de natuurbrug nog is afgesloten is dat in de aangrenzende duingebieden het aantal herten beduidend lager is dan in de AWD, en men dat graag zo houdt. Nu openstellen van de bruggen zou ertoe leiden dat ook de natuurgebieden aan de overkant van de Zandvoortselaan, binnen enkele jaren geconfronteerd zouden worden met een te groot aantal damherten, met alle negatieve gevolgen voor de natuurlijke begroeiing van de duinen. En dat willen de beheerders van de AWD hun buren niet aandoen.

Alleen is daar lang niet iedereen het over eens. Dat bleek afgelopen week toen Animal Rights een ultimatum stelde om voor het eind van het jaar het hek weg te halen. Gebeurt dat niet dan stapt men naar de rechter.

Of de actie van Animail Rights er inderdaad toe leidt dat de hekken binnenkort verdwijnen valt te betwijfelen. Maar kijkend naar de situatie van dit moment, waarbij de hertenbokken massaal burlen om de gunsten van de zeldzame hindes lijkt ’t sowieso een kwestie van niet meer al te lange tijd voordat het streefaantal van 800 is bereikt en het ‘IJzeren Gordijn’ op de Zandpoort verdwijnt.

Afgelopen week nam Nieuws.nl-redacteur een kijkje in de AWD en maakte een uitgebreide fotoserie, waarvan een selectie in dit bericht en hieronder (klik HIER voor de complete fotoserie)