Het leven is goed in het Brabantse land. Het land waar ook de wieg van Henk Tijbosch heeft gestaan. Ongetwijfeld heeft hij er zijn hart aan verpand, maar dat geldt vast ook voor de provincie Noord Holland en zeker voor zijn veelzijdige passie voor creativiteit.
Tekst en foto’s Charles Duijff
Henk Tijbosch beschouw ik als een markante persoonlijkheid. Met zijn veelzijdige talent blijf je ook niet onopgemerkt. Grafische vormgeving, filmen, editen, muziek maken….Henk is volop actief in de regio. Ik noem als voorbeeld Heemskerk, Beverwijk, en Haarlem niet te vergeten. Ik sprak uitgebreid met Henk en ga u er van alles over vertellen. Dat is best veel!
Dat doe ik daarom in twee delen, vandaag # 1: Henk Tijbosch, ‘Grafisch Producent’ (vormgever) en filmer. In #2 komt zijn muzikale passie aan bod….. (klik op onderstaande afbeeldingen voor uitvergroting)
Bent u er klaar voor? Dit vroeg ik Henk en besprak ik met hem…..
Waar stond je wiegje? Hoe zag het gezin eruit?
In ’s-Hertogenbosch (1957). Een woonhuis gelegen in een klein straatje langs de Dieze, een klein riviertje. Dat was toen nog een open riool en nu een toeristische attractie. (we lachen).
Ik kom uit een gezin met vier kinderen. Ik heb 1 zus ouder dan ik en een jongere broer en zus. Ik was dus de 2e. Mijn vader is al 25 jaar geleden overleden. Mijn moeder wordt met kerst 96 jaar en verblijft in een verzorgingstehuis in Den Bosch.
Noord-Brabant is overwegend Katholiek. Waren jullie religieus?
Ik ben wel misdienaar geweest en ging wel ter heilige communie. Ik heb daar nu helemaal niets meer mee. Herinner me wel dat ik samen met een vriend tijdens onze rol als misdienaar de bel vergaten en dan werd de pastoor héél boos! (we lachen)
Denk je wel dat er hierna iets is?
We gaan het allemaal meemaken of er iets is. Je kunt het niet tegenhouden, je kunt het niet van je afzetten. We zien wel wat ons overkomt. Maar ik geloof niet in een hogere macht of zo.
Hoe zag je opleiding eruit?
Lagere school – MAVO IV in Den Bosch. In 1975 kwam ik hier in Castricum werken in de psychiatrie bij Duin en Bosch. (Hieronder het Hoofdgebouw van Duin en Bosch, foto Wim Meijer)
In die jaren werd in bladen veel geadverteerd met: ‘Kom werken bij ons in de psychiatrie’ Met een vriend vulden we een bon uit de AVRO-bode in en dat werden we weer ergens uitgenodigd. Het ging ons alleen om het reisje. Tot ik voor sollicitatie in Castricum werd uitgenodigd en werd aangenomen. Nooit bij stil gestaan dat dat kon gebeuren. Meestal werden we toch afgewezen (we lachen). Ik was toen net 18 jaar geworden en eigenlijk dus veel te jong. Ik heb het drie jaar volgehouden, het was niet aan mij besteed. Op m’n 21e ging ik in dienst. Dat heb ik 1 dag volgehouden en vervolgens kwam het generaal pardon. Daarna in het Rode Kruis in Beverwijk gewerkt en allerlei baantjes gedaan, bijvoorbeeld in magazijnen en bij de toenmalige Famila Supermarkt in Beverwijk.
De grafische industrie
Via het Grafisch Lyceum (MTS) Amsterdam ben ik in 1980 in de grafische industrie terecht gekomen. (Hieronder offsetpers, foto Pixabay)
Dat was een dagopleiding van 5 dagen per week. Ik leverde qua inkomen nogal wat in toen. Ik had immers steeds full-time gewerkt. Maar het was een goeie zet, want in vond het een geweldige opleiding! Maar liefst 26 vakken in de week. Bovendien héél uiteenlopend! Behalve veel grafische vakken bijvoorbeeld ook Nederlands, Engels, rekenen, maatschappijleer.
Had je tijdens die opleiding meteen ook een beeld van wat je ermee zou gaan doen in de praktijk?
Ik had tussentijds in Den Bosch weleens in een drukkerij gewerkt en dan zag ik die jongens daar achter hun tekentafels lekker knippen en plakken, bijvoorbeeld was-coaten. Lekker creatief bezig zijn en dat leek me wel wat. Mijn grafische opleiding was overigens een middenkaderopleiding. Zo leerde je bijvoorbeeld ook kostprijsberekening en ik kon er eigenlijk alle kanten mee op. Maar dat creatieve stond bij mij bovenaan. Ik werkte vervolgens bij een reclamebureau en een drukkerij in Heemskerk en kreeg een aanbieding van een uitgeverij in Haarlem, om daar te komen werken.
Ik werd daar in een drukkerij gestationeerd. Daar deed ik de afwerking van het product: nieten, vouwen, rillen. Dat vond ik overigens ook heel leuk om te doen. Dit alles gebeurde net in een periode dat men overging van het handmatig ‘knippen en plakken’ van naar DTP (Desktop-Publishing). Zo maakte ik het hele overgangsproces naar digitalisering mee. Ik vond alles in het grafische vak leuk, behalve het drukken op zich. Die herrie van die machines. (we lachen) Natuurlijk waardeer ik wel het resultaat van het drukken. Dat ziet er veelal prachtig uit.
Ik heb zo dicht aan het begin gestaan van het digitaliseringsproces, dat ik er in die periode boeken over schreef met iemand uit Castricum. Daar wordt zelfs nu nog wel eens aan gerefereerd. Vroeger gingen aan het drukproces tijdrovende werkzaamheden van een vlakdrukmonteur vooraf. Die was soms een week bezig met kaderen en plakken van beeldmateriaal. Tegenwoordig komt dat materiaal maandag vroeg binnen en aan het eind van de dag is de hele indeling klaar.
Ik hield me in die tijd continu bezig met het testen en verfijnen van die procesgang. Op zeker moment kon ik bij mijn werkgever ‘mijn creatieve ei’ niet meer kwijt en besloot ik in 1989 voor mezelf te beginnen. Ik kreeg steeds meer vraag uit de markt om dat werk voor anderen te gaan doen. Ik moest wel investeren in een dure computer. Ik heb wel wat centjes bij elkaar moeten sprokkelen. Maar ik had er alle geloof in.
Hoe kwam je aan werk in die tijd?
Mond op mondreclame. Ik heb nooit een advertentie geplaatst. Veel voor particulieren en bedrijven gewerkt en zo ontstond een sneeuwbal-effect wat betreft het werkaanbod. Op een gegeven moment werkten we zelfs met z’n vijven. Maar…. personeelswerk (Human Resources oftewel HR) is nooit mijn ding geweest …(we lachen) Ik ben een einzelgänger. Ik werkte zo 10 jaar op diverse locaties in de Waarderpolder in Haarlem.
Waaruit bestonden je werkzaamheden met name in die periode?
Er gebeurden nogal wat maatschappelijke veranderingen in die tijd. Ik heb het dan over Handelsdrukwerk. Denk bijvoorbeeld aan veranderende telefoonnummers. Iedereen moest dan snel nieuw briefpapier hebben. De fax werd geïntroduceerd. Weer een mutatie voor het drukwerk, het faxnummer moest erop.Denk ook aan de komst van postcodes, internet, veranderende bankrekeningnummers. Er was steeds aanleiding voor nieuw drukwerk.
In de Waarderpolder waren de grafische bedrijven talrijk. Zo was er aan de grens van de Waarderpolder Boom Ruygrok. Samen met Planeta en ‘De Grafische’ waren die bedrijven goed voor 200 Fte’s (volledige functies) Ik werkte voor tal van die bedrijven. Ik heb bijvoorbeeld veel te danken aan de toenmalige drukkerij Excelsior van Hilke de Vries, die voor cliënten zorgde en mij later in contact bracht met Henny Leeflang en het Ampzinggenootschap, de muzikale passie in mijn bestaan.
Wat betreft jouw muzikale ambitie vertel ik in het volgende artikel, deel II van het interview. Nu eerst het vervolg van jouw grafische werkzaamheden.
Na 10 jaar teamwerk heb ik nog 5 jaar in mijn eentje een kantoor gehad in de Waarderpolder, samen met een werknemer van Excelsior, Paul Jong. Hele leuke tijd was dat. Op een gegeven moment koos Paul voor persoonlijke verandering en kwam ik er alleen voor te staan. Ik ging toen van huis uit werken. Opnieuw zo’n jaar of vijf. In huis had ik een aparte studio (werkkamer). Door mijn muzikale samenwerking met het Ampzing Genootschap kwam ik wekelijks enkele dagen in Haarlem. Ook daar kwam grafisch werk uit voort. Ik ging ondermeer samenwerken met Eric Coolen, inmiddels een bekend kunstenaar op tekengebied. Niet alleen in Haarlem, maar ook in Alkmaar en Leiden raakt hij steeds meer bekend. Samen doen we nog steeds hele leuke projecten. Met anderen niet te vergeten, want bijvoorbeeld Michaëla J. Bijlsma van Nieuwe Gracht-producties zit daarbij en vertaler Joost Mulder. Met Yorick Coolen en zijn vader Eric hebben ik recent het project van het boek Natuurlijk Haarlem gedaan en een volgend project zit er nog aan te komen.
Als ik met Eric in de auto zit hebben we zo weer vele ideeën. Veel van die ideeën voeren we ook uit. Van het een komt het andere….Hieronder tal van voorbeelden van boeken waar Henk Tijbosch verantwoordelijk is voor de (grafische) vormgeving. 
Filmen
Zo’n 10 jaar geleden ben ik ook begonnen met filmen. Bij de opkomst van Youtube dacht ik ‘daar kunnen best eens meerdere interessante items uit voortkomen’. Ik nam les bij cameraman Frans Bromet. Hij had een cursus ‘Betrokken reportages’ Hij was een beetje de uitvinder van de Camejou: Camera-journalist. Een cursus van 21 dagen waar ik zeer veel van heb opgestoken. Ik maak inmiddels voor bedrijven filmpjes, voor de lokale TV en soms ook voor RTV-Noord Holland. Laatst ook een film gemaakt over landgoed Marquette, ook uitgezonden bij RTV-Noord Holland. Best wel bijzonder want die film was langer dan de drie ca. minuten die NH Nieuws gebruikelijk als maximale norm aanhoudt. Binnenkort ga ik een kerstfilm maken voor een verzorgingstehuis. Filmen en tegelijk interviewen doe ik dan. De film-activiteiten groeien ook nog altijd.
Henk toont me een kostbare Sony-camera. Voor gecompliceerde reportages neemt hij soms een geluidsman mee.
Ik film soms ook met mijn telefoon. De hedendaagse toestellen krijgen steeds meer geavanceerde lenzen en filmmogelijkheden. Ik monteer zelfs op mijn iPhone. De kwaliteit is wonderbaarlijk. Behalve kennis opgedaan bij Frans Bromet ben ik ook op filmgebied autodidact. Wat betreft compositie van de filmbeelden heb ik veel aan mijn kennis van grafische vormgeving. Met grafisch werk kan ik best met 10 dingen tegelijk bezig zijn. Ik onthoud de stand van zaken en weet precies hoe het zit. Bij filmen kan dat niet. Het verhaal zit in de montage. Ik heb geen scripts. Het verhaal maak ik op die manier zelf en dat vind ik ook veel leuker. Ik doe heen voice-over. Ik maak een verhaal met de beelden die ik heb geschoten en wat de personen daarop zeggen. Filmpjes moeten vaak kort van lengte zijn en ik vind het een uitdaging om ook dan met een goed product te komen. Bij de film over Marquette heb ik een uitzondering gemaakt. Daar liet ik iemand met een prettige stem een inleiding inspreken (Voice Over). Men vindt het leuk wat ik maak, want ook voor het filmwerk word ik meestal gevraagd door mond op mondreclame…..
Video van Henk…..
Volgend artikel over Henk’s muzikale passie…tot dan
