ALKMAAR / HEEMSKERK / HAARLEM - De eerste
overzichtstentoonstelling ooit over Maarten van Heemskerck (Heemskerk, 1498 -
Haarlem, 1574) is te zien in het Frans Hals Museum, Stedelijk Museum Alkmaar en
Teylers Museum. Elk museum toont - 450 jaar na zijn dood - een periode uit de
fascinerende loopbaan van deze invloedrijke en succesvolle kunstenaar. Ontdek
het expressieve, theatrale en vernieuwende werk van deze 16de-eeuwse meester
van de noordelijke Nederlanden.
Frans Hals Museum: vernieuwer met lef
In het Frans Hals Museum staat het vroege werk van
Heemskerck centraal, gecombineerd met dat van tijdgenoten als Jan van Scorel en
Jan Gossart. Van zijn religieuze schilderijen vol expressie tot zijn
levensechte portretten van de opkomende burgerij, compleet met rimpels.
Heemskerck toont lef met zijn vernieuwende, realistische manier van
schilderen. Absoluut hoogtepunt in het
Frans Hals Museum is het schilderij De heilige Lucas schildert de Madonna
(1532) dat voor deze tentoonstelling is gerestaureerd. Tijdens de intensieve
behandeling is dit indrukwekkende Bijbelse tafereel zo veel mogelijk
teruggebracht tot zijn oorspronkelijke vorm en uitstraling. Het grote stuk is
in twee delen gesplitst, zoals het ruim vier eeuwen geleden door Heemskerck
opgezet is. Bovendien is de originele achtergrond weer te zien.
Stedelijk Museum Alkmaar: naar Rome
Stedelijk Museum Alkmaar vertelt over Heemskercks reis naar
Italië en laat zien hoe die ervaring heeft geleid tot gedurfde en voor die tijd
spectaculaire werken. Hij komt in Rome aan als de eerste beelden uit de oudheid
worden opgegraven. Ook maakt hij er kennis met het werk van Michelangelo,
Rafaël en tijdgenoten. Dit alles maakt enorme indruk op Heemskerck. Zijn stijl wordt nog expressiever
en zeer dynamisch. Daarmee groeit hij uiteindelijk uit tot de belangrijkste
vertegenwoordiger van de Italiaanse renaissance in de noordelijke Nederlanden.
Maarten van Heemskerck woont en werkt vanaf 1532 ruim vier jaar in Rome, een
ervaring die bepalend is voor zijn loopbaan. De kunstwerken en gebouwen in de
Eeuwige Stad blijven hem zijn hele verdere leven inspireren.
Teylers Museum: pionier op papier
Terug in Haarlem tekent Heemskerck, in navolging van
Italiaanse kunstenaars vele ontwerpen, die door graveurs in prent worden
gebracht. In het Prentenkabinet toont Teylers Museum met ruim 60 prenten het
succesvolle ondernemerschap van Heemskerck: zijn prenten werden op grote schaal
verspreid en waren een inspiratiebron voor onder meer Rembrandt. In Italië
ziet Heemskerck hoe meesters zoals Rafaël prenten laten maken van hun werk. Zo
kan een kunstenaar zijn kunst bij het grote publiek aan de man brengen. Heemskerck
is de eerste kunstenaar in de noordelijke Nederlanden die op creatieve en
innovatieve manier Bijbelse voorstellingen en levenslessen voor de burgers op
grote schaal verspreidt. Hij krijgt daarmee internationale bekendheid.
Praktische informatie
Ontdek Maarten van Heemskerck in Haarlem en Alkmaar. Bij de
tentoonstelling is een gratis audiotour beschikbaar. Voor deze tentoonstelling
geldt een eenmalige toeslag.
Rondom de tentoonstelling
Bij de tentoonstelling verschijnt een rijk geïllustreerde
catalogus geschreven door Ilja Veldman, internationaal erkend
Heemskerck-deskundige. Het is het eerste overzichtswerk over de kunstenaar.
Kijk voor een overzicht van alle activiteiten op de websites van de drie musea.