“Haring in ’t land, dokter aan de kant”, dat moet zo ongeveer de gedachte zijn geweest bij het aanbieden van het eerste vaatje Hollandse Nieuwe vandaag, donderdag 11 juni, in het Erasmus MC in Rotterdam.
Ernst Kuipers (voorzitter Landelijk Netwerk Acute Zorg) en Diederik Gommers (voorzitter Nederlandse Vereniging voor Intensive Care) namen het in ontvangst, waarna alle zorgverleners, niet alleen in het Rotterdamse ziekenhuis, maar ook in de ziekenhuizen in Groningen, Enschede en Breda zich tegoed konden doen aan de traditionele puur Hollandse lekkernij.
Door de coronamaatregelen kon de traditionele veiling van het eerste vaatje Hollandse nieuwe voor het eerst in 35 jaar niet doorgaan. Op de vraag aan wie het vaatje dan moest worden gegund, kwam volgens het Nederlands Visbureau al snel het antwoord: de hardwerkende zorgverleners in de frontlinie”.
Na deze bijzondere eerste dag van de nieuwe haring kan morgen (vrijdag 12 juni) iedereen in Nederland weer genieten van de verse haring. Of het net zo druk zal zijn bij alle viskramen en -winkels als in ‘normale’ jaren wordt even afwachten. Natuurlijk zit nog steeds de schrik er een beetje in door de coronacrisis. Maar als het aan de vishandelaren ligt is er geen enkele reden om zich zorgen te maken, zolang men maar de 1,5 meter afstand in acht neemt.
Ook Dennis Jonk van de gelijknamige vishandel aan het Marsmanplein in Haarlem maakt zich geen zorgen. Zijn winkel zelf biedt weliswaar niet veel ruimte, maar daarom heeft hij een ouderwetse viskraam voor zijn winkel gezet, waardoor de haringliefhebbers niet de winkel in hoeven en tevens de wachttijden worden verkort. En verder heeft hij bij zijn winkel aan aantal zitjes gemaakt, uiteraard allemaal op de juiste afstand, zodat iedereen ontspannen kan genieten van de Hollandse Nieuwe, traditioneel gepaard gaand met een rasechte korenwijn.
Korenwijn en uitjes… waar komt dat vandaan?
Het zijn bijzondere combinaties: een haring dip je in de gesnipperde uitjes en ‘spoel je weg’ met een korenwijn. Maar waarom. Welnu, die uitjes dateren eigenlijk van de tijd toen de haring nog niet ingevroren werd. De enige manier om haring langdurig te bewaren was het zouten van de vis. En hoe langer de haring werd bewaard, hoe zouter de haring werd. Daarbij werd de haring na verloop van tijd ook tranig. Om die ongewenste smaken te camoufleren gebruikte men uitjes en zuur. Alleen… we doen het nog steeds, maar eigenlijk is dat dus niet meer nodig. Door het invriezen (en dat doen we al sinds 1963) hoeft de haring niet meer zo zwaar te worden gezouten. Maar ach… je kunt ’t maar lekker vinden!
En dan die korenwijn: Van oudsher werden er tijdens de haringvangst aan boord heel wat harinkjes weggespoeld met jenever. Korenwijn is een jeneversoort met een hoger percentage moutwijn dan ‘gewone’ jenever. Het ‘tranige’ karakter en de volle smaak van de korenwijn passen goed bij de ziltige smaak van de vettige haring. Door het alcoholgehalte van zo’n 38 procent heeft de korenwijn ook een verfrissend effect in je mond na een hap van de vis.
Dat is iets wat Dennis Jonk in ieder geval goed heeft begrepen. Morgen, vrijdag 12 juni, is het Marsmanplein in Haarlem ‘the Place to be’ voor een rasechte Hollandse Nieuwe, met of zonder uitje en zuur, en ‘weggespoeld met een mooie korenwijn’.
